Trong những ngày qua khi cây hành vụ đông xuân 2020-2021 vào vụ thu hoạch chính, cũng là lúc nhiều hộ nông dân trồng hành trên địa bàn huyện Phù Mỹ “thấm” nổi nhọc nhằn từ cây hành. Giá hành củ thấp kỷ lục, nhiều sản lượng hành bán không được, nông dân khóc ròng.
Đến xã Mỹ Thọ, địa phương có truyền thống trồng hành từ nhiều năm qua của huyện Phù Mỹ, chúng tôi bắt gặp hình ảnh nhiều hộ nông dân “trữ” hành. Nhưng không phải trữ để chờ giá mà là vì không có người mua.
Ngồi ngoài sân, cạnh đống hành đã cắt, giê sạch sẽ, chưa bán được, ông Đặng Mậu Thoàng (thôn Chánh Tường, xã Mỹ Thọ) xót xa nói: “Trồng hành mấy chục năm nay, đây là năm đầu tiên mà giá hành vụ đông xuân lại thấp như thế này. Đầu vụ hành bán được giá 20.000 đồng/ký, đến giờ rớt giá, còn dao động từ 2.000 đến 15.000 đồng (tùy loại), trung bình là 7-8.000 đồng/ký. Mà thương lái cũng không mua, èo uột, bớt lên bớt xuống, nản lắm. Bây giờ để đống đống đây chứ không biết làm sao. Chở lên chợ phiên bán tạ hành không đủ bù công nhổ, rồi tiền xăng xe, nước non”.
Năm nay nhà ông Thoàng trồng 2 sào hành, may mắn ông đã thu hoạch được 01 sào vào đầu vụ, thu hoạch được 5,5 tạ hành củ, sau khi bán, ông thu lãi được 3 triệu đồng. Còn lại 01 sào, hiện nay đã thu hoạch xong nhưng không có người mua.
Cũng như ông Thoàng, nhiều hộ dân của xã Mỹ Thọ đang khóc ròng vì hành bán không được giá. Ông Trần Minh Hiếu- Phó chủ tịch UBND xã Mỹ Thọ cho biết, vụ đông xuân năm nay toàn xã trồng 78 ha hành. Đến nay bà con nông dân đã thu hoạch được hơn 90% diện tích. Về chất lượng, hành năm nay củ chắc, to, năng suất đạt tầm 550-600 ký/sào, diện tích tốt nhất thì đạt tầm 700 ký/sào, “điều đáng buồn là sức mua năm nay rất yếu, hành bán không được giá, hiện nay giá bình quân chỉ 7-8.000 đồng/ ký, trừ chi phí hết, bà con không có lãi. Có hộ đầu tư chi phí cao, mà hành bán không được, để lâu hao hụt, nguy cơ lỗ vốn là rất lớn”- ông Hiếu bộc bạch thêm.
Tại xã Mỹ Châu- địa phương có nhiều diện tích được chuyển đổi sang trồng hành trong vụ đông xuân này, tình cảnh ảm đạm hơn nhiều. Hành không những không được giá mà nhiều diện tích bị sâu bệnh, năng suất thấp, có hộ mất trắng, không thu hoạch được.
Tại nhà ông Lê Đình Quang (thôn Vạn An, xã Mỹ Châu), đập vào mắt chúng tôi là hành. Hành được trãi từ đằng trước ra đằng sau, từ ngoài sân vào trong nhà. Nơi nào cũng là hành. Ông Quang cho biết, số hành này được ông nhổ về, cắt sạch sẽ cả tuần rồi, nhưng không có người hỏi mua. Thương lái đi ra, đi vào nhìn nhìn ngó ngó rồi cũng không buồn hỏi giá.
Vụ này, ông Quang trồng 14 sào hành (diện tích này được chuyển đổi từ đậu phụng sang), nhưng đã mất trắng 5 sào, không thu hoạch được do hành bị bệnh. Số còn lại ông thu bán được 2 tấn hành, còn lại gần 1 tấn hành củ nằm chỏng chơ không có người mua. “Năm nay thời tiết không thuận lợi, hành phát triển tốt đến 2 tháng là bắt đầu có hiện tượng lá mất diệp lục, bạc màu và lụi dần. Vụ này, có nhiều diện tích bị bệnh, nhiều hộ mất trắng không thu hoạch được ký củ nào. Mỗi sào hành đầu tư hơn 5 triệu đồng, chưa kể công, nhưng với tình trạng hành bị hư và giá thấp như hiện nay thì nông dân cầm chắc thua lỗ” -ông Quang buồn nói.
Bà Trần Thị Bềnh (thôn Vạn An) than thở: “7 sào hành của nhà tôi vụ này coi như mất trắng. Số thì hư, số còn nằm ngoài ruộng, mới nhổ được chừng 500 ký hành, mà thương lái trả có 2-3.000 đồng/ký, bán không bù công nhổ. Chắc bỏ luôn ngoài ruộng”. Ông Lê Việt Thanh- Phó chủ tịch UBND xã Mỹ Châu cho biết, vụ này, toàn xã Mỹ Châu có hơn 40 ha hành, tăng hơn 25 ha so với cùng vụ năm ngoái. Diện tích hành tập trung ở thôn Vạn An, Quang Nghiễm… Trong đó, Vạn An có đến 70 hộ trồng hành với gần 30 ha. Tuy nhiên, vụ này, hành ở thôn Vạn An có đến 95% số hộ trồng bị hư. Hiện nay, nhiều diện tích còn nên, thu hoạch được vẫn chưa có người mua. Đoàn thanh niên xã đã lên kế hoạch vận động người dân các nơi “giải cứu” hành cho bà con nông dân địa phương.
Theo thống kê từ phòng NN và PTTN huyện Phù Mỹ, vụ đông xuân năm nay, toàn huyện trồng 241,6 ha hành. Do đầu tư chăm sóc cây hành nhẹ nhàng và giá cả trong các năm trước khá ổn định (từ 30-60.000 đồng/ ký), mỗi sào hành người nông dân lãi từ 4-6 triệu đồng (cao hơn trồng lúa, đậu phụng trên cùng chân đất) nên nhiều người dân vẫn rất “hít” với việc trồng hành. Tuy nhiên, với tình trạng như hiện nay, nhiều nông dân Phù Mỹ đã “khóc” vì hành.